ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΚΑΤ' ΟΙΚΟΝ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Στους κατακεκλιμένους ασθενείς ένα κομμάτι που δυσκολεύει την καθημερινότητα τη δική τους αλλά και των φροντιστών τους, είτε για πρακτικούς είτε για ψυχολογικούς λόγους, είναι το μπάνιο και η καθημερινή περιποίηση-αλλαγή πάνας. 

Εμείς προσφέρουμε υπηρεσίες φροντίδας ασθενών στο σπίτι, ειδικά μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση, με παράλληλη περιποίηση του τραύματος ή των ραμμάτων αυτού, και ενεργοποίηση του ατόμου ώστε να επανέλθει σιγά-σιγά στη φυσιολογική του ροή.

Ακόμη, παρέχουμε και καθημερινή φροντίδα σε άτομα μεγάλης ηλικίας που αδυνατούν να φροντίσουν μόνα τους το σώμα τους, είτε λόγω αδυναμίας είτε λόγω άνοιας, κάτι που δυσκολεύει το σύνολο των ενεργειών τους! 

Ένεση ονομάζεται η μέθοδος εισαγωγής φαρμάκου στους ιστούς.

Οι τρόποι χορήγησης ενέσιμου φαρμάκου είναι οι εξής: 

•         Ενδομυϊκά

•         Ενδοδερμικά

•         Υποδορίως

•         Ενδοφλεβίως

Τα σημεία χορήγησης διαφέρουν σύμφωνα με το φάρμακο και τις οδηγίες του θεράποντα ιατρού. 

ΕΝΔΟΜΥΪΚΗ ΕΝΕΣΗ 

Οι ενδομυϊκές ενέσεις γίνονται συνήθως για χορήγηση εμβολίων και φαρμάκων για μείωση του πόνου, όπως παυσίπονα ή μυοχαλαρωτικά, μετά από κάποιον τραυματισμό ή κάποιο μυοσκελετικό πρόβλημα. 

Ενδομυϊκές ενέσεις γίνονται στους παρακάτω μύες:

•   Δελτοειδής (βρίσκεται στο μπράτσο) 
•  Έξω πλατύς και ορθός μηριαίος (βρίσκονται στο μηρό) 
•  Μέσος και μείζον γλουτιαίος (βρίσκονται στο γλουτό) 

Η βελόνα πρέπει να είναι μακριά και με μεγάλο αυλό για να μπορέσει να εισχωρήσει το φάρμακο στο μυ.

ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΕΝΕΣΗ 

Η υποδόριες ενέσεις αφορούν φάρμακα για θεραπευτικούς και προληπτικούς σκοπούς, όπως η αντιπηκτική αγωγή μετά από μία επέμβαση ή η ινσουλίνη σε ασθενείς με ζαχαρώδη διαβήτη. 

Γίνονται κάτω από το δέρμα και χρειαζόμαστε βελόνες με μικρό μήκος και λεπτό αυλό. 

Τα σημεία χορήγησης υποδόριων ενέσεων είναι τα εξής: 

•   Στην κοιλιά (δεξιά και αριστερά από τον αφαλό σε απόσταση 2 εκατοστών από αυτόν και αποφεύγοντας τη νοητή κάθετη τομή του). Η κοιλιά είναι το πιο συχνό σημείο χορήγησης των υποδόριων ενέσεων. 
•   Ο βραχίονας (ψηλά και στο πλάι του άνω βραχίονα).
•   Ο μηρός (ψηλά μπροστά και στο πλάι).

Σε ασθενείς που θα πρέπει να κάνουν μεγάλο αριθμό υποδόριων ενέσεων, ή ακόμα και σε μόνιμη βάση, τηρούμε μία διαδικασία που ονομάζουμε «ρολόι» για αποφυγή εμφάνισης δερματικών αλλοιώσεων. Αυτό σημαίνει πως κάθε μέρα αλλάζουμε και ένα από τα σημεία που αναφέραμε παραπάνω. 

Τα πλεονεκτήματα χορήγησης ενέσιμων φαρμάκων είναι τα εξής: 

- Η ταχύτερη δράση και αποτελεσματικότητα της θεραπείας. 

- Ο ακριβής υπολογισμός της δοσολογίας του φαρμάκου. 

- Η σωστή θεραπεία σε άτομα με νευρολογικής φύσεως προβλήματα, που έχουν δυσκολία στην κατάποση. 

- Σε ασθενείς με προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος που αδυνατούν να πάρουν από το στόμα φάρμακα. 

- Για χορήγηση φαρμάκων στα οποία τα γαστρικά υγρά καταστρέφουν τη δράση τους. 

Οι ενέσεις θα πρέπει να γίνονται από εκπαιδευμένο άτομο ιατρό ή νοσηλευτή. 

Για τη χορήγηση των ενέσιμων φαρμάκων χρειαζόμαστε κάποια συγκεκριμένα υλικά. Αυτά είναι: 

•         Σύριγγα σε κατάλληλο μέγεθος. 

•         Βελόνα κατάλληλη για το κάθε φάρμακο και σημείο χορήγησης. 

•         Γάντια μιας χρήσης. 

•         Αποστειρωμένες γάζες. 

•         Ήπιο αντισηπτικό δέρματος. 

Ο νοσηλευτής θα πρέπει να πλύνει και να απολυμάνει σωστά τα χέρια του, στη συνέχεια να επισκοπήσει το σημείο για τυχόν ερεθισμό ή δερματικές αλλοιώσεις, να κάνει αντισηψία του σημείου του δέρματος με γάζα και το ήπιο αντισηπτικό, και, τελικώς, να προχωρήσει στη χορήγηση του φαρμάκου. 

Ράμματα είναι η συρραφή ενός τραύματος μετά από κάποιο ατύχημα ή από κάποια χειρουργική επέμβαση, με σκοπό να συγκρατηθεί η τομή και να επουλωθεί το δέρμα σωστά. 

Τα ράμματα μπορεί να είναι από νάιλον υλικό που θυμίζουν κλωστή, ή μεταλλικά που θυμίζουν συρραπτικό. Η αφαίρεση της κάθε κατηγορίας ραμμάτων από τα δύο γίνεται με διαφορετικό τρόπο και με χρήση κατάλληλων εργαλείων, αφού προηγηθεί καθαρισμός με αντισηπτικό προϊόν, της επιφάνειας του τραύματος.

Να σημειώσουμε πως μετά την κοπή τω ραμμάτων, το τραύμα χρήζει περιποίησης για 1 έως 2 ημέρες μετά την αφαίρεσή τους. Μετά το πέρας αυτών των δύο ημερών ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιήσει επουλωτικές κρέμες που ίσως του έχει συστήσει ο θεράποντας γιατρός του.

Κατάκλιση δέρματος ονομάζεται η νέκρωση των ιστών λόγω αυξημένης παρατεταμένης πίεσης στα σημεία. 

Αυτό συνήθως εμφανίζεται σε άτομα με περιορισμένη κίνηση λόγω κάποιας χειρουργικής επέμβασης ή κάποιο υποκείμενο νόσημα π.χ. άνοια ή παραπληγία, που καθιστούν το άτομο αδύνατο στο να μετακινηθεί, με αποτέλεσμα να παραμένει ξαπλωμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα. 

Η κατάκλιση μπορεί να δημιουργηθεί σε ασθενείς όλων των ηλικιών, και σε διάρκεια λίγων ωρών έως και ενός 24ωρου, από την έναρξη παραμονής του ασθενούς στο κρεβάτι. 

Τα πιο συχνά σημεία δημιουργίας κατάκλισης είναι: οι πτέρνες, ο αστράγαλος, ο κόκκυγας, οι γλουτοί, οι γοφοί, η πλάτη και το αυτί. 

Για την αποφυγή δημιουργίας συνιστάται ο σωστός καθημερινός καθαρισμός και περιποίηση του δέρματος, και η συχνή αλλαγή θέσης του ασθενούς επάνω στο κρεβάτι, ώστε να αποφεύγεται η παρατεταμένη άσκηση πίεσης στα σημεία και να αιματώνεται καλύτερα.

Οι πρώτες ενδείξεις εμφάνισης κατάκλισης είναι: 

•   Έντονη ερυθρότητα σε κάποιο από τα προαναφερθέντα σημεία.
•   Δημιουργία σκούρου χρώματος στην επιφάνεια λόγω νέκρωσης των ιστών.
•   Η λύση της συνέχειας του δέρματος (δημιουργία επιφανειακού τραύματος), σαν εκδορά με δύσοσμα υγρά στο σημείο. 

Η κατάκλιση έχει τέσσερις βαθμούς σοβαρότητας, ξεκινώντας από το 1 που είναι επιφανειακός, έως το 4 που πρόκειται για βαθύ τραύμα που χρήζει καθαρισμού και καθημερινής περιποίησης με απαραίτητο ειδικό υλικό. 

Η περιποίηση γίνεται από νοσηλευτή χρησιμοποιώντας αποστειρωμένα γάντια, αντισηπτικό διάλυμα δέρματος, φυσιολογικό ορό, οξυγονούχο διάλυμα, ενώ σε περιπτώσεις 3ου ή 4ου βαθμού χρησιμοποιούμε ειδικό υλικό, επιθέματα και gel, και ίσως ακόμα χρειαστεί και χειρουργικός καθαρισμός του τραύματος. Η περιποίηση σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται κάθε 24 ή 48 ώρες. 

Καθετηριασμός της ουροδόχου κύστης ονομάζεται η εισαγωγή ενός πλαστικού καθετήρα στην κύστη από την ουρήθρα, είναι νοσηλευτική πράξη και έχει σκοπό την κένωση της ουροδόχου κύστης. 

Οι λόγοι που πρέπει να καθετηριάσουμε την ουροδόχο κύστη ενός ατόμου ποικίλουν. 
Αυτοί μπορεί να είναι οι εξής: 

-  Μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση, όπου ο ασθενής έχει περιορισμένη κινητικότητα.

-  Σε ασθενείς με νευρολογικές παθήσεις που αδυνατούν να αδειάσουν την κύστη τους λόγω επίσχεσης. 

-  Για αποφυγή μολύνσεων σε ασθενείς με κατακλίσεις. 

-  Για πλύση της ουροδόχου κύστης. 

-  Για συλλογή ούρων με σκοπό τη διενέργεια διαγνωστικό εξετάσεων.

-  Σε ασθενείς με παθήσεις νεφρών που πρέπει να παρακολουθούν την ποσότητα προσλαμβανόμενων και αποβαλλόμενων υγρών.

Διαδικασία

Ο ουροκαθετήρας, ή αλλιώς folley, μπορεί να είναι από latex υλικό ο οποίος παραμένει στην κύστη έως 15 ημέρες, ή από σιλικόνη ο οποίος μπορεί να παραμείνει στην κύστη έως 30 ημέρες.

Μετά την εισαγωγή του συνδέεται με ένα σακουλάκι συλλογής των ούρων το οποίο θα πρέπει να βρίσκεται κάτω από το ύψος της κύστης, για παράδειγμα κρεμασμένο στο κρεβάτι του ασθενούς, ώστε να αδειάζει η κύστη σωστά και να μπορούμε να παρακολουθούμε την ποσότητα των ουρών, τη σύστασή τους και, στη συνέχεια, να τα αδειάζουμε. 

Είναι μία διαδικασία που γίνεται από νοσηλευτή και πάντα με άσηπτη τεχνική για την αποφυγή ουρολοιμώξεων.

Μετά την εισαγωγή του ενημερώνουμε τους φροντιστές τι θα πρέπει να προσέχουν, να βρίσκεται στο σωστό σημείο και θέση το σακουλάκι συλλογής, να μην πιέζεται ο καθετήρας ή το σωληνάκι που καταλήγει στο σακουλάκι συλλογής, και να είμαστε σε επικοινωνία μαζί τους για τυχόν αλλαγή στη συμπεριφορά του ασθενούς ή της κύστης.

Τα υλικά που χρειάζονται είναι τα εξής: 

- Ουροκαθετήρας στο σωστό μέγεθος 

- Αποστειρωμένα γάντια 

- Αντισηπτικό δέρματος/betadine 

- Σύριγγα 

- Φυσιολογικός αποστειρωμένος ορός

- Σακουλάκι συλλογής ούρων (όταν πρόκειται για μόνιμο καθετήρα)

- Gel ξυλοκαΐνης για τοπική αναισθησία